Futloos, somber of uit balans na weken zonder sigaret

Futloos, somber of uit balans na weken zonder sigaret

Je bent gestopt. Echt gestopt. Geen sigaret meer, geen gesmokkel, geen smoesjes. En iedereen zegt dat je trots mag zijn.

Maar jij voelt je alsof iemand de stekker uit je hele systeem heeft getrokken. Vlak, futloos, down, uit balans. Waar blijft dat geweldige nieuwe-energie- gevoel waar iedereen het over heeft?

Het goede nieuws: jouw brein doet precies wat het moet doen, namelijk herstellen. Het lastige nieuws: je moet het even helpen.

Je dopaminesysteem moet opnieuw opstarten

Nicotine was jarenlang jouw snelle dopamineleverancier. Je quick fix voor een goed gevoel. Elke sigaret gaf een klein pling! in je hersenen. Een minibeloning. Twintig keer per dag. Geen wonder dat je nu denkt: wie heeft de kleur uit mijn leven gehaald?

Afbouwen en herstellen

Als je nicotinepleisters hebt gebruikt, gaan je lichaam en hersenen zich in die periode herstellen. Je merkt dat je ineens zonder te hijgen twee trappen op kunt rennen. Of je hoest niet meer. Sommige mensen voelen zich on top of the world omdat ze bang waren dat ze niet konden stoppen en ze krijgen er meer zelfvertrouwen door. Maar je brein moet weer leren hoe het zelf dopamine aanmaakt.

Gevoelig voor dopamine of niet

Niet iedereen heeft hetzelfde dopaminesysteem. Sommige mensen zijn gevoeliger voor dopamine, anderen juist minder gevoelig en dat bepaalt voor een groot deel hoe je op nicotine (en later op het gemis ervan) reageert.

Sommige mensen hebben van nature lagere dopamineactiviteit of minder gevoelige receptoren. Na het stoppen missen ze niet zozeer de kick, maar de stabiliteit die nicotine gaf. Die stabiliteit keert na een paar weken zonder nicotine vanzelf terug. Er ontstaat een ander stabiel level.

Andere mensen hebben een dopaminesysteem dat snel geprikkeld wordt. Ze reageren sterk op beloning, spanning of nieuwe prikkels. Voor deze groep was roken extra verleidelijk: nicotine gaf precies dat korte wow-gevoel dat hun brein zo graag wil.
Na het stoppen voelt het alsof alles vlak is. Dat is het dopamine ‘tekort’ in actie.

Mijn eigen valkuil

Ik val duidelijk in de tweede categorie. Als ik stopte, voelde ik me alsof iemand mijn binnenste had losgekoppeld. Huilerig, opgejaagd, totaal van slag. Eén trekje en BAM – mijn brein deed alsof iemand confetti gooide van blijdschap. Toen ik later brak met alcohol, vond mijn brein een nieuwe hobby: suiker. Tien kilo verder kan ik zeggen dat mijn dopaminesysteem creatief is, maar niet altijd handig.

Ik verwachtte steeds dat het vanzelf beter zou worden. Spoiler: dat gebeurt niet. Je moet je beloningssysteem aanzetten.

Hoe kom je aan meer dopamine?

We zijn eindelijk aangekomen, waar het jou waarschijnlijk om gaat: hoe stimuleer je zelf je natuurlijke dopamine aanmaak? Lees de tips hieronder en kijk vooral wat bij jou past. Kies iets wat plezier geeft, niet iets wat moet. Je wil geen sponsor van de sportschool worden!

Beweging

Vooral ritmische beweging helpt: wandelen, fietsen, 🕺🏻dansen 💃. Al na 10 minuten bewegen stijgen je dopamine én serotonine. Ik zeg: maak er een halfuurtje van!

Muziek

Muziek waar je kippenvel van krijgt is pure dopaminetherapie. Zet dagelijks even je favoriete nummers op. Volume op tien en brul lekker mee.

Zonlicht en buitenlucht

Daglicht activeert de aanmaak van dopamine via de ogen. Al 15–20 minuten buiten per dag maakt verschil. Zeker in de wintermaanden is het goed om hier extra op te letten. Is het ene idee om ’s morgens te beginnen met een wandeling? Even een halfuur stevig doorstappen en diep ademhalen in de buitenlucht. Liefst in de natuur, maar door je eigen wijkje is ook prima. Ik zweer er al decennia bij.

Voedingsmiddelen

Eiwitrijke voeding bevat tyrosine, een bouwstof voor dopamine. Denk aan: eieren, vis, noten, avocado, peulvruchten.Vermijd te veel suiker; dat geeft juist schommelingen in je dopamine. (Je snapt dat ik dit een lastige vind; ik grijp nog steeds vaak naar suiker, ter compensatie.)

Slaap lekker

Het dopaminesysteem herstelt tijdens diepe slaap. Regelmatig slaapritme is cruciaal: vaste tijden, geen scherm voor bedtijd. Maak van slapen een hobby, inclusief ‘slaapritueel’. Probeer eens een yoga-nidra te luisteren… je weet niet wat je meemaakt! 💤

Kleine successen vieren

Dopamine noemen ze ook wel het beloningsstofje. Dat gevoel haalde je voorheen meerdere keren per dag uit je sigaret, die had je dan ‘verdiend’. Blijf jezelf bewust belonen. Elke afgeronde taak (hoe klein ook) geeft een natuurlijke beloning. Neem je iets voor en voer het uit. Maak het zichtbaar: afvinken, bijhouden, hardop uitspreken, je trots voelen. Vier ook elke week dat je gestopt bent met roken. Ja, dat lees je goed. Dat kan met een bloemetje, een afhaalmaaltijd of een gebakje. Jouw feestje en spreek het uit!

Wat nog meer helpt

Nieuwe prikkels: leer iets nieuws, ontdek, verander je routine. Probeer eens iets nieuws. Check Social Deal voor geinige uitjes. Sauna, film, parachutesprong, roofvogelshow, karten indoor snowboarden, escaperoom, workshops, schilderen of doe een taalcursus met Duolingo!

We vinden het allemaal fijn om ons te verbinden met anderen. Oprechte gesprekken, lachen en aanraking zijn allemaal natuurlijke dopamineboosters. Wanneer ben je voor het laatst gaan dansen? Of doe eens een (online) tantra- of massagecursus met je geliefde. Daar hebben jullie allebei plezier van.

Rustige, diepe ademhaling vermindert stress en brengt balans in je breinchemie. Op mijn site vind je een paar eenvoudige ademhalingstechnieken. Maar je kunt ook een goede mindfulness-app downloaden (VGZ heeft een goede die gratis is), voor meer variatie en diepe ontspanning.

Ja maar…

Ik hoor je nu al zeggen: ‘Ja maar…’

Vul de smoesjes, die tijdens het lezen in gedachten voorbijkwamen, maar in. En ook daar is een verklaring voor. Dopamine is een stof die je in actie zet en juist dat ontbreek er op dit moment aan. Je zal jezelf dus even moeten aanzwengelen als een oude diesel die op gang moet komen. Maar als die eenmaal draait, rijdt ‘ie als een trein!

Mijn vraag aan jou is: welke 3 acties ga je de komende dagen uitproberen?

06-13 59 30 44 | [email protected] | Padakker 36, 4824SR, Breda
BTW-id: NL001649116B96 | KvK 20169938 | NL59 KNAB 0405 1796 77